Bir seçim maratonu daha Pazar akşamı sona erdi.

Cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. turunu, geçerli oyların yüzde 52.16’sını alan Tayyip Erdoğan, oyların yüzde 47.84’ünü alan Kemal Kılıçdaroğlu’na karşı yarışı kazandı.

Kazanma ve kaybetme faktörlerine bakalım:

Önce birinci tur olan 14 Mayıs sonuçları;

Erdoğan genel oyların yüzde 49.52’sini,

Kılıçdaroğlu yüzde 44.88’ini,

Sinan Oğan yüzde 5.17’sini,

Muharrem İnce yüzde 0.43’ünü almıştı…

KILIÇDAROĞLU NEDEN KAYBETTİ?

Erdoğan cephesi Ata İttifakı’nın adayı Sinan Oğan’ı saflara katarken, Kılıçdaroğlu cephesi Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ’la el sıkıştı.

MHP’yi bünyesinde barındıran Cumhur İttifakı cephesi Sinan Oğan’ın katılımından oy kaybetmeyi beklemiyordu. Kılıçdaroğlu’nun dışarıdan destek aldığı HDP’nin seçmeninin (Seçime Yeşil Sol girdi) tavrı merak ediliyordu.

Şimdi 28 Mayıs seçim sonuçlarının okuması şu:

Kılıçdaroğlu’nun kazanması için daha önce kendisine oy veren seçmenlerin sandığa gitmesi, katılım oranının bir iki puan daha artması ve daha önce Oğan’a oy veren seçmenlerin önemli bir kısmının Ümit Özdağ’ın tavrına uygun olarak sandığa giderek Kılıçdaroğlu lehine oy kullanması gerekiyordu.

Oldu mu ? Katılım ilk tura göre 3 puan düştü. Tunceli ve yurtdışı seçim çevresi dışında katılımın yükseldiği bölge yok. Erdoğan ilk tura göre oyunu 81 ilde artırdı. Kılıçdaroğlu oyunu 11 ilde düşürürken, 70 ilde artırdı. HDP’nin milletvekili seçimlerinde birinci geldiği illerde seçime katılım oranının yüzde 4 ile yüzde 8’e varan oranlarda düştüğü gözlendi.

Kılıçdaroğlu’nun, HDP’nin 14 Mayıs milletvekilliği seçiminde birinci geldiği 11 ilden 7’sinde yüzde 1’e varan oranlarda oy kaybı var. Başka bir deyişle Kılıçdaroğlu’nun oy kaybettiği 11 ilin 7’si HDP bölgeleri.

Sonuçta:

Sandığa giden seçmen sayısı yüzde 3 azaldı. İlk beklenti boşa çıktı. Erdoğan ve Kılıçdaroğlu oylarını artırdı yani Oğan’ın oyları iki adaya da eşit gitti.Oğan ve Özdağ diğer ittifak ortakları gibi Kemal Kılıçdaroğlu’na beklenen umulan destek ve katkıyı sağlamadı.Hiç görüşülmemiş olsa dahi HDP seçmeninin de sandığa ilgisini dikkate alırsak, Kılıçdaroğlu belki de yüzde 1 puan kadar daha fazla oy alırdı. Yurt dışı sandığa gitme oranı yüzde 3′ e yakın artış oldu.Bu artış Erdoğan lehine bitti. HDP’lilerden Kılıçdaroğlu’na yüzde 1 eksik oy geldi. Çünkü Özdağ ile imzalanan mini mutabakat metni HDP seçmenini rahatsız etti.

Kılıçdaroğlu çok çalışmış ve iyi bir seçim süreci işlemesine rağmen bu çalışmasının karşılığını alamadı.

Burada örgütlerden ittifak ortakları partilerin duruş ve çalışmalarına kadar çok sayıda faktörün de etkisini eklemek lazım.

Mesela Davutoğlu’nun memleketi Abdüllatif Şener’in vekil olduğu Konya’da alınan oylara baktığımızda bize önemli bir veri sunuyor.

Veri şu:

Sağı kopya ederek sağdan oy almak olmaz.

İnsanlar aslı varken ve aslı tüm imkanları seferber ederek kullanırken kopyalamayı kayda bile almıyor seçmen.

Sağa yanaşırken kendi seçmenin senden uzaklaşıyor.

Bu seçim aslında bunu da gösterdi.

Rakibinin argümanları ile seçmen karşısına çıkmak yerine daha net anlaşılır haklı,hakçı söylemler seçmen de kabul görecek.

AFYON DA DURUM

İlimizde HDP faktörü yok ama Sinan Oğan ve Zafer Partisi etkisi vardı.

Afyonkarahisar’da da sandığa gitme oranı düştü.

İlimizde de iki adayda oylarını artırdı.

12 Mayıs seçimlerine göre Erdoğan 10 bin fazla oy aldı 2 tur seçiminde.

Kılıçdaroğlu ise 12 bin oy ilave etti birinci turdaki oyuna.

Sinan Oğan’ın 31 bin oy aldığı Afyonkarahisar’da; Oğan’a önceki seçimde oy veren 1/3’ü sandığa gitmemiş, kalan kısmı da oyları iki lidere pay etmiş.

Afyonkarahisar genelinde Erdoğan 312 bin, Kılıçdaroğlu ise 148 bin oy aldı.

Yüzdeye baktığımızda Erdoğan yüzde 67. 84, Kılıçdaroğlu ise yüzde 32.16 orana ulaştı.

İLÇELERDE YÜZDELİK OLARAK İKİ ADAY DA OYLARINI ARTIRDI

Yüzdesel ilçelere göre artışa baktığımızda ise,

Yüzde 80.5 oy oranı ile Afyon’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan İscehisar ilçesinde rekor oya ulaşıyor. Ardından gelen ilçe İhsaniye.

Erdoğan ilçelerde oylarını yüzde 3 ve yüzde 5 oranında artırdı.

Yüzde 3 Erdoğan’a önceki seçime göre daha fazla oy veren ilçeler:

Dazkırı-Emirdağ-Evciler-İhsaniye-Şuhut ve Sultandağı.

Erdoğan; Başmakçı, Çay, Çobanlar, Dinar, Hocalar, İscehisar, Kızılören, Merkez, Sandıklı ve Sinanpaşa ilçelerinde oylarına yüzde 4 daha ilave etti 28 Mayıs seçimlerinde.

Erdoğan Bayat ve Bolvadin ilçelerinde oy artışı ise yüzde 5’e ulaştı.

Kılıçdaroğlu’nun da oyu ilçelerde yüzde 2 ile yüzde 4 oranında artış sağladı.

Afyonkarahisar’da Kılıçdaroğlu’na yüzdesel anlamda en fazla oy Sultandağı ve Evciler ilçelerinden geldi.

Kılıçdaroğlu; Başmakçı-Bayat-Evciler-Çay-Hocalar ve Şuhut ilçelerinde yüzde 2.

İhsaniye-İscehisar-Bolvadin-Emirdağ-Çobanlar ve Sandıklı’da yüzde 3.

Merkez ilçe, Kızılören-Dinar ve Dazkırı ilçelerinde ise yüzde 4 ilk turdaki oy oranına ek oy aldı Kılıçdaroğlu.

Bu kadar ayrıntıyı yazmamızın sebebi şu:

Önümüzdeki sene yerel seçimler var. Bu veriler ışığında siyasi parti ve adaylar çalışmalara başlayacaklar.

Biliriz ki en iyi anket sonucu sandıktan çıkan oydur.

Yanılmaz ve yanıltmaz. Mutlu ve aydınlık yarınlara…

İsmail AKAR